Nieuws

Stel je de weelderige Amazone voor, ooit bruisend van biodiversiteit, nu verteerd door meedogenloze vlammen en vervangen door dorre veeweiden. Dit is geen dystopische filmscène, maar een grimmige realiteit die zich vandaag de dag ontvouwt. De Amazone wordt geconfronteerd met ongekende bedreigingen, waarbij onhoudbare veeteelt naar voren komt als de belangrijkste schuldige.

Een recent rapport van het Wereld Natuur Fonds (WWF) onthult dat grootschalige veeteelt verantwoordelijk is voor 80% van de huidige ontbossing in bijna alle Amazone-landen, gebaseerd op peer-reviewed onderzoek (Nepstad et al. 2008). Nog alarmerender is dat veegerelateerde ontbossing jaarlijks 340 miljoen ton koolstof uitstoot - gelijk aan 3,4% van de wereldwijde uitstoot - wat de klimaatverandering aanzienlijk verergert.

Naast directe ontbossing veroorzaakt veeteelt een trapsgewijze ecologische schade. Het rapport benadrukt hoe begrazing de risico's op bosbranden vergroot en tegelijkertijd rivieren en aquatische ecosystemen aantast door bodemerosie, sedimentatie en organische vervuiling, waardoor de achteruitgang van het regenwoud wordt versneld.

Brazilië herbergt 88% van de veestapel van de Amazone, gevolgd door Peru en Bolivia. Overwegend laagproductieve, extensieve begrazingssystemen domineren de regio, waarbij doorgaans minder dan één dier per hectare wordt gehouden. Dit inefficiënte model verergert de verspilling van land en de vernietiging van het milieu.

Elk droog seizoen (mei-september) haalt Brazilië de internationale krantenkoppen vanwege de ongebreidelde bosbranden - waarvan vele opzettelijk worden aangestoken om land vrij te maken voor zelfvoorzienende landbouw en veeweiden. Onderzoek toont aan dat hotspots van bosbranden bijna verdrievoudigd zijn van 16.000 naar 42.000 per jaar tussen 2000-2002 (Barreto et al. 2005), wat de weg vrijmaakt voor uitbreiding van de weidegrond.

Een verontrustende kettingreactie treedt op wanneer sojabouwers later deze veegronden verwerven, waardoor veeteelt (en ontbossing) dieper in ongerepte gebieden wordt geduwd. Deze continue frontbeweging bedreigt het voortbestaan van het regenwoud.

• Versterkte handhaving: Overheden moeten illegale ontbossing bestrijden door middel van strengere straffen, handhaving van milieuwetgeving en geavanceerde monitoringsystemen.
• Duurzame veeteelt: Bevorder intensieve, efficiënte modellen met wisselbegrazing en verbetering van de weidegrond om de afhankelijkheid van het bos te verminderen.
• Verantwoorde toeleveringsketens: Bedrijven moeten transparante, traceerbare systemen implementeren die gecertificeerd duurzaam rundvlees bevoordelen.
• Consumentenbewustzijn: Informeer kopers over de milieu-impact van rundvlees en stimuleer duurzame keuzes.
• Wereldwijde samenwerking: Internationale steun voor de capaciteit van de Amazone-landen op het gebied van natuurbescherming en duurzame ontwikkeling.

De veestapel van de Amazone in Brazilië overschrijdt de 90 miljoen (IBGE 2022), met weiden die 200 miljoen hectare beslaan - gelijk aan de totale oppervlakte van West-Europa. De rundvleesproductie blijft intensief qua grondstoffen en vereist 16 kg graan en 15.000 liter water per kilogram.

"De toekomst van de Amazone hangt af van duurzaam landgebruik", aldus Maria Silva, WWF Amazon Program Director. "We moeten traditionele veeteelt transformeren in milieuvriendelijke praktijken om dit vitale ecosysteem te beschermen."

Omdat veeteelt ontbossing en ecologische schade veroorzaakt, zijn er dringend alomvattende oplossingen nodig waarbij overheden, bedrijven en consumenten betrokken zijn om de Amazone te beschermen - een crisis met gevolgen voor het wereldwijde klimaat en de biodiversiteit.