October 31, 2025
Wyobraź sobie bujny las deszczowy Amazonii, niegdyś tętniący różnorodnością biologiczną, teraz pochłonięty przez nieustające płomienie i zastąpiony jałowymi pastwiskami dla bydła. To nie scena z filmu dystopijnego, ale ponura rzeczywistość, która rozgrywa się dzisiaj. Amazonia stoi w obliczu bezprecedensowych zagrożeń, a niezrównoważona hodowla bydła jawi się jako główny winowajca.
Niedawny raport World Wildlife Fund (WWF) ujawnia, że hodowla bydła na dużą skalę odpowiada za 80% obecnego wylesiania w prawie wszystkich krajach Amazonii, na podstawie recenzowanych badań (Nepstad i in. 2008). Co bardziej alarmujące, wylesianie związane z hodowlą bydła uwalnia 340 milionów ton węgla rocznie – co odpowiada 3,4% globalnych emisji – znacząco pogarszając zmiany klimatyczne.
Poza bezpośrednim wylesianiem, hodowla bydła powoduje kaskadowe szkody ekologiczne. Raport podkreśla, jak wypas zwiększa ryzyko pożarów lasów, jednocześnie degradując rzeki i ekosystemy wodne poprzez erozję gleby, sedymentację i zanieczyszczenia organiczne, przyspieszając upadek lasu deszczowego.
Brazylia jest domem dla 88% pogłowia bydła w Amazonii, a następnie Peru i Boliwia. W regionie dominują głównie nisko wydajne, ekstensywne systemy wypasu, zwykle utrzymujące mniej niż jedną jednostkę zwierzęcą na hektar. Ten nieefektywny model potęguje marnotrawstwo ziemi i zniszczenia środowiska.
Każda pora sucha (maj-wrzesień) w Brazylii trafia na pierwsze strony gazet na całym świecie z powodu szalejących pożarów lasów – wiele z nich jest celowo wzniecanych w celu oczyszczenia ziemi pod uprawy i pastwiska dla bydła. Badania pokazują, że liczba ognisk pożarów lasów wzrosła prawie trzykrotnie z 16 000 do 42 000 rocznie w latach 2000-2002 (Barreto i in. 2005), torując drogę do ekspansji pastwisk.
Kiedy rolnicy uprawiający soję później przejmują te tereny po bydłu, dochodzi do niepokojącej reakcji łańcuchowej, która wypycha hodowlę (i wylesianie) głębiej w dziewicze obszary. Ten ciągły ruch na granicy zagraża przetrwaniu lasu deszczowego.
Pogłowie bydła w brazylijskiej Amazonii przekracza 90 milionów (IBGE 2022), a pastwiska zajmują 200 milionów hektarów – co odpowiada całkowitej powierzchni Europy Zachodniej. Produkcja wołowiny pozostaje zasobochłonna, wymagając 16 kg ziarna i 15 000 litrów wody na kilogram.
„Przyszłość Amazonii zależy od zrównoważonego użytkowania gruntów” – powiedziała Maria Silva, dyrektor programu WWF Amazon. „Musimy przekształcić tradycyjną hodowlę w praktyki przyjazne dla środowiska, aby chronić ten ważny ekosystem”.
Ponieważ hodowla bydła napędza wylesianie i szkody ekologiczne, pilnie potrzebne są kompleksowe rozwiązania angażujące rządy, przedsiębiorstwa i konsumentów w celu ochrony Amazonii – kryzysu o globalnych implikacjach dla klimatu i bioróżnorodności.